Varna ve Stara Zagora’da gayrıyasal Roman mahallesinde gecekonduları yıkma operasyonu çok geniş yankı uyandırdı. Bir taraftan çok kişi bu eylemi onaylarken, öte yandan ağır eleştiriler de geldi. Bulgar Helsinki Komitesi Stara Zagora yönetimine “kurumsal ırkçı soykırımı baskısı” suçlaması yöneltti. Aynı zamanda birçok soruyu da beraberinde getirdi. Neden Romanların gecekondularını yıkılıyor da, deniz boyunda yasal olmayan lüks oteller yerinde duruyor?Gecekonduda yaşamalarına rağmen, insanlara neden adres kayıtları yapılmış ve elektrik, su için resmi siciller verilmiş? Romanlar ne zamana kadar politik oyunlar için kullanılacak? Onların entegrasyonu veya ayrımından kimin yararı var?
Reformcu Blok Yurttaşlar Kurulu üyesi Viktor Lilov anlatıyor:“Roman topluluğu her zaman olduğu gibi, şimdi de iktidar oyunları için kullanılıyor. Bulgar çoğunluğuyla aynı haklara ve eşit muamele görmeyen bir topluluk politik çıkar karşılığında birilerine karşı düşman kesiliyor, cepheleşme yaratılıyor. Burada gayrıyasal evler sözkonusu değil, onurlu bir yaşam hakkının Romanların elinden alınması anlamını taşımaktadır. Karandila Roman orkestrası müzik yönetmeni olan Lilov, Bulgaristan radyosu ve Radio Binar’ın organize ettiği yuvarlak masa toplantısında konuştu.
Strasbourg İnsan Hakları Mahkemesi benzeri bir olayda Bulgaristan’ı yargıladı. Gecekonduların, Avrupa insan hakları sözleşmesi bağlamında bu insanların yuvaları, evleri konumunda olduğu sonucuna varıldı ve gayrıyasal kurulduğunun önemi olmadığı vurgulandı. Stara Zagora’da Romanların evlerinin yıkılması ikinci kez Strasbourg İnsan Hakları Mahkemesinden Bulgaristan’a ceza getirebilir.
Bir kısım ise bu kararı destekledi: “Yasa kesin şekilde uygulanmalı ve hiç kimse etnik mevcudiyetine bağlı ayrıcalık kullanmamalı. Yasadışı evlerin, sadece 20 seneden beri onlara dokunmayan insanlar tarafından kullanıldığı gerekçesiyle yıkılmama talebi doğru değil. Gayrıyasal binaları nasıl yasal yaparsın, bu kişiler oraya yerleşmiş, buna hiç bir hakları yoktur” diyor VMRO milliyetçi partiden AB milletvekili Angel Cambazki.
Cumhurbaşkanı nezdinde eski etnik sorunlar danışmanı prof. Mihail İvanov ise, atılacak adımları belirledi:“Şehir arazilerinde yaşam süren azınlıkların sorunları devlet politikası olarak belirlenmeli. Bulgaristan için öncelikli bir problem olamlı. Bu problem uzunvadeli planlarla, finansmanla ve Romanların da katılımıyla çözülmeli. Biz buna sadece geto gecekondu olarak bakıp, azınlığı dışlarsak, getoları yayma ve haha çok kesimleri dışlama riski yaratıyoruz”.
Sofya Krasna Polyana semti Belediye Başkanı İvan Çakırov, Bulgar toplumunun Romanların içerdiği büyük potansiyelin farkında olmadığından şikayetçi. Krasna Polyana semtinde de birçok Roman gecekondusu bulunuyor. Bunlar genelde gençlerden oluşan büyük ve çalışabilir vaziyette bir topluluktur, diyor Çakırov.
“Onların potansiyeli var, çalışmak istiyorlar. Romanlar pis işelrden ağır fiziksel emekten ve çöpçülükten sıkılmıyor. Devlet, polisi belediye hiçbir kavga , skandal çıkartmadan onları politik oyuna alet ediyorlar” dedi.
Romanlar açısından en büyük sorun eğitim- daha doğrusu eğitimsizlik. Entegrasyon yavaş seyrediyor.
BNR
