Hükümetin teklifi üzerine Cumhurbaşkanlığı köşkünde düzenlenen törende Mustafa Ömer, Yusuf Babekoğlu ve Ali Ormanlı'ya verilen nişanlar sırasında ülkede 45 yıl süren komünizm diktatörlüğünün vahşetleri bir kez daha hüzünle hatırlandı.
Cumhurbaşkanı Plevneliev, 10 Kasım 1989 tarihindeki diktatörlüğün çöküşünün, 26 yıl önce Türk ve Müslümanların direnişi ile başlayan, "Mayıs Olayları" olarak bilinen hareketle başladığını ifade etti.
Plevneliev, eski rejimin zorla isimlerini değiştirmeye, dinini yasaklamaya çalıştığı bir dönemde Bağımsız İnsan Hakları Koruma Derneği ve Demokratik İnsan Hakları Ligi gibi Türklerin kurduğu örgütlerin cesur bir mücadele verdiklerinin altını çizdi.
Hiç bir totaliter idare halkın ruhu ve iradesinden daha güçlü olmadığını belirten Plevneliev sözlerini şöyle sürdürdü:
"Eğer bugün eski totaliter rejim ile ilgili gerçekleri açık olarak konuşabiliyorsak, bunu baş eğilmeden adaletsizlikle mücadele veren o Bulgaristan vatandaşlarının gösterdiği cesaretleri sayesinde yapabiliyoruz. Demokrasimiz varlığı, önemli ölçüde bugün saygıyla ödüllendirdiğimiz bu kişilerin totaliter eziyet mekanizmalarına karşı mücadelesine borçludur. Mayıs olaylarına katılan o 30 bin kişilik hareket demokrasinin gelmesini sağladı" dedi.
- Cehennemi yaşadık
Bulgaristan'da 1988 yılında kurulan Demokratik İnsan Hakları Ligi'nin Başkanı Mustafa Ömer, tören sonrası AA muhabirine yaptığı açıklamada kendisi ve ailesinin maruz kaldığı eziyetleri anlattı.
"Adlarımızın zorla değiştirilmesi bir cehennemin dibiydi" diyen Ömer, kurdukları örgütün komünizme karşı direnişi başlatan en büyük teşkilatlardan biri olduğunu söyledi.
Memleketi olan Güneydoğu Bulgaristan'daki Koşukavak (Krumovgrad) kentinde 5, ülke genelinde ise 50'ye yakın kişinin öldürüldüğü direniş olaylarında bir çok insanın sürgün edildiği, dövülerek sakat bırakıldığını anlattı.
Ömer sözlerini şöyle sürdürdü:
"Komünistlerin siyasi polisleri beni öldürmeye çalıştılar. Başaramayınca dönemin parası ile 200 bin leva rüşvet teklif ederek satın almaya çalıştılar. Ancak hareketimizin adı Batıda duyulmuştu, dışarıdan destek alıyorduk. Yargılamak istediler, ben de yabancı basını getiririm dedim. Sonunda beni yurt dışına kovdular. Türkiye'ye oradan da Paris'e gittim. Mücadeleme devam ettim."
Ömer, Ligin Başkanı olarak her türlü bölücülük ve terör eylemlere hayır diyerek, Hür AvrupaRadyosu'ndan devletin kendi halkını yabancılaştırmasına karşı çıkarak hak ve özgürlük için mücadele verdi.
Rejim değişikliği sonrası Koşukavak'ın demokratik seçilmiş il Belediye başkanı olan Ömer, ardından emekliliğe ayrılıp politikayı da bıraktığını söyledi.
- Üçüncü nesil Belene mahkumu
Cumhurbaşkanı Plevneliev'in elinden nişanını alan Yusuf Bebekoğlu da dedesi ve babasından sonra ülkenin kuzeyindeki Belene Toplama Kampı'nda hapis yatmış olan "üçüncü nesil mahkum" olduğunu belirtti.
Halen Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesinde Öğretim Görevlisi olan Yusuf Babekoğlu ise ülkenin Doğusundaki Varna bölgesinde, 1988 yılında kurulan Bağımsız İnsan Hakları Koruma Derneği'nin Başkan yardımcısı olarak görev yaptığı gerekçesiyle önce okuduğu üniversiteden atıldı, ardından sürgün edildi.
"Bizim muhalefetimiz, aslında Bulgaristan'ın insan hakları için mücadele veren en radikal muhalefetiydi" diyen Babekoğlu, "Er veya geç gerçekler ortaya çıkar, hak yerini bulur" ifadesini kullandı.
Dedesinin bir süre Belene'de mahkum olduktan sonra babasının da oraya yollandığını anlatan Babekoğlu, "1985 sonrası bir yıl babamdan haber alamamıştık. Yaşayıp yaşamadığın bile bilmiyorduk" diye konuştu.
Bulgaristan'daki Mayıs Olayları'nın zemini yaratan bir direniş ağı oluşturan Babekoğlu, yurt dışına kaçmaya çalışırken yakalanarak, Belene kampına yollanmış. Eski rejim, iradesini kıramayacağını görünce kendisini sınır dışı ederek Avusturya'ya göndermiş.
Babekoğlu sözlerini şöyle sürdürdü:
"Biz asla terörist olmadık. Sivil, medeni bir savaşım yaptık. Bulgaristan'da Türklerden kaynaklanan bir bölücülük hareketinin olabileceğine inanmıyorum. İstediğimiz tek şey olduğumuz gibi, rahat bir yaşam sürdürebilmekti."
Bulgaristan'daki o dönemle ilgili hala bir çok gerçeğin halktan saklandığını paylaşan Babekoğlu, "Umutluyum. Türk ve Müslümanlar eninde sonunda haklarını elde edecek. Bazı çevreler mani olmasına rağmen bu haklarına tam olarak kavuşacaklar" dedi.
Bulgaristan hükümeti tarafından ödüle laik görülen Demokratik İnsan Hakları Ligi'nin Başkan Yardımcısı Ali Ormanlı özel nedenlerden ötürü törene katılamadı.
- Todor Jivkov dönemi
Bulgaristan'ın devrik diktatörü Todor Jivkov'un komünist rejiminin 1985 yılında Türk ve Müslümanlara karşı giriştiği asimilasyon kampanyası sonucu ülkede özüne ve dinine sadık kalan çok sayıda insan mahkum edilmiş ya da sürgüne yollanmıştı. Rejimin yıkılmasına neden olan azınlığın iradesini kıramayan komünistler iktidardan düşmeden önce 450 bin kişiyi Türkiye'ye göçe zorlamıştı.
............................................................................................................
На тържествена церемония в Гербова зала на „Дондуков“ 2 президентът Росен Плевнелиев връчи висши държавни отличия. С орден „За гражданска заслуга“ първа степен бяха удостоени Али Орманлъ, Мустафа Юмер и Юсуф Бабечки. Тримата получиха отличията за големите им заслуги за развитието и укрепването на гражданското общество, за укрепването на демократичните институции и за защита на човешките права и свободи.
Юсуф Бабечки е заместник представител на Независимото дружество за защита на правата на човека за Варненска област. Той има ключова роля за създаването на структури на дружеството в Североизточна България и за поставяне на основите на мрежа, която прави възможна организацията на Майските протести от 1989 г.
Мустафа Юмер е председател на Демократичната лига за защита на правата на човека, основана през ноември 1988 г. Документите на Лигата са излъчени по радио „Свободна Европа“ и разпратени до средствата за масова информация в България с искане за регистриране. Като основни свои ценности Лигата декларира възстановяване на правата на малцинствата, премахване на страха и отчуждението от държавата, както и отричане на тероризма във всичките му разновидности.
Али Орманлъ е заместник-председател на Лигата за защита на правата на човека в България. Той има важен принос за изграждането на структурата на организацията и за осъществяването на нейните действия в различни райони на страната.
„Ако сега имаме възможността свободно да кажем истината за престъпленията на тоталитарния режим в България, то това в голяма степен се дължи на онези български граждани, които не склониха глава и не престанаха да се борят с неправдата. Те са най-убедителното доказателство за това, че не е по силите на нито един режим да смаже духовната сила на хората“, подчерта президентът Росен Плевнелиев в словото си на тържествената церемония.
„Човешките права, демокрацията и свободата не са даденост, а кауза, за която не трябва да спираме да се борим. Нека не забравяме нито за миг, че много достойни български граждани страдаха, бяха интернирани, пращани в концлагери и дори загинаха в името на правото ни днес да се наричаме европейски граждани“, посочи още държавният глава.
Юсуф Бабечки и Мустафа Юмер изказаха благодарност на президента Плевнелиев за удостояването им с висшите държавни отличия.
„Връчването на този орден за мен е чест и достойнство, едно признание за онова, което съм направил с моите другари и приятели за демокрацията в България. Ние изживяхме от 1984 г. до 1989 г. ужаса, но бях убеден, че този ужас ще има край. Затова не се предадох, не се огънах от трудностите. Благодаря на всички добри българи, на всички граждани на България, че ме подкрепиха и никога не са ме оставили сам“, каза Мустафа Юмер.
Юсуф Бабечки заяви, че приема висшето държавно отличие и от името на многобройните си съмишленици, които в трудните моменти са повярвали в идеите за открита борба за човешки права и демокрация и със своите смели протести са показали един пример за събарянето на тоталитарния режим.
