Alfa Research Sosyolojik Araştırma Kuruluşu ve Nov Bılgarski
Universitet (NBU), Bulgaristan'da yaşayan Müslümanların görüşlerini
konu alan bir araştırma yaptı. Araştırmaya göre, Müslümanların en
fazla aileye önem verdiği tespit edildi. 25 yıldan beri ilk kez
yapılan araştırma karma metod ile gerçekleştirildi. Araştırmaya 8
bölgeden 850 kişi katılırken, birçok yerde teferruatlı söyleşiler
yapıldı. Araştırma sonuçlarına göre, Müslüman halkın en fazla aileye
değer verdiği tespit edildi. Araştırmaya katılanların yüzde 95,4'ü
ailenin kendileri için çok önemli olduğunu aktardı.
Müslümanların aileden sonra en fazla saygı duyduğu değerler arasında
yakınları ile irtibat, devlete ve dini kurumlara saygı da ilk sıraları
teşkil ediyor.
Müslümanlar için ikinci en önemli konu iş. Ankete katılanların yüzde
93'ü işi ikinci en önemli unsur olarak gösteriyor. Müslümanların yüzde
45'inin ana gelir kaynağını aylık maaşlar oluştururken, yüzde 25'i
sosyal yardım ve emeklilik maaşları ile geçiniyor. Kendi iş imkanı
olanların oranı yüzde 5 iken, dış ülkelerdeki yakınlarının yardımını
alanların oranı da yüzde 5 olarak belirtiliyor.
Müslümanların çoğu şu andaki ekonomik durumdan memnun değilken,
halkın yarısı aylık 150 levanın altında gelirle yaşıyor. Müslüman
halkın sadece yüzde 0,7'si yurtdışında sezonluk işçi olarak
çalışırken, en çok Almanya (yüzde 15) ve Türkiye (yüzde 5) tercih
ediliyor. Müslüman halk, ekonomik olarak zor şartlarda yaşasa da,
yüzde 77,1'i yurt dışına çıkmayı hiç düşünmedi.
Halkın önemlilik sırasında üçüncü sırayı arkadaş ve çevresi alırken
dördüncü sırada din geliyor. Halkın yüzde 56'sı dini eğitimin
Bulgaristan'da alınması gerektiğini savunurken, yüzde 7,4'ü Türkiye,
yüzde 6,7'si ise Suudi Arabistan'da alınması gerektiğini düşünüyor.
Katılımcıların yüzde 28,5'i kendini dindar olarak gösterirken, yüzde
41'i hiç camiye gitmiyor, yüzde 59'u ise hiç namaz kılmıyor. Fakat
halkın yaklaşık yüzde 90'ı çocuklarını sünnet ettirirken, yüzde 96'sı
ise ölülerini dini geleneklere göre defnediyor.
Araştırma sonuçlarını değerlendiren uzmanlar, örf ve adetlerin, dinin
önüne geçtiğini gösteriyor. Gümüzüdeki modernitenin etkisinin halk
arasında yüksek olduğunu vurgulayan araştırmacılar, Müslümanların
yarısından fazlasının nikahsız yaşamı desteklediğini, yüzde 39,8'inin
domuz eti yediğini, yüzde 43,3'ünün de alkol kullandığını belirtiyor.
Ankete katılanların yüzde 64'ü kendini Türk olarak tanımlarken, yüzde
6,9'u Roman; yüzde 10'u Pomak, yüzde 7,5'i Bulgar olarak tanımladı.
