 |
| Antonina Jelyazkova |
Bulgaristan'da faaliyet gösteren Uluslararası Azınlık Araştırmaları ve
Kültürel Arası İlişkiler Merkezi'nin (IMIR) yeni araştırmasında, Türk
çocuklarının anadil eğitimine
ilgisinin azaldığı, Roman çocukların ise "sınıf atlamak" kaygısıyla
Türkçe eğitimine yöneldiği sonucuna ulaşıldı.
Bulgaristan'da faaliyet
gösteren IMIR'ın "Bulgaristan'da Türk Çocuklarının Eğitim Sorunları"
konulu araştırmasının sonuçlarını AA'ya değerlendiren IMIR Başkanı
Antonina Jelyazkova, "Anadil eğitiminde çifte standart
uygulanıyor" dedi.
Jelyazkova,
Bulgaristan'daki milliyetçi çevrelerin Sırbistan ve Arnavutluk gibi
ülkelerde yaşayan Bulgar diasporasının anadil eğitimi için destek
verirken, bir arada oldukları azınlıklar için tam tersi tutum
sergilemelerine
tepki gösterdi.
Jelyazkova, Bulgaristan'da
Türk, Müslüman ve Pomakların yaşadığı iki büyük, iki orta ölçekli şehir
ve 10 köyde yapılan araştırmanın sonuçlarını "üzüntü verici" olarak
niteledi.
Anadil eğitimin temel bir
insan hakkı olduğunu ve hayatı boyunca bu hakkı savunmak için mücadele
verdiğini belirten Jelyazkova, Bulgaristan'da Komünist dönemin sona
ermesinin ardından 1989–1990'da kapatılan Türk
filolojilerinin yeniden açılması ve okullarda anadil eğitimine tekrar
başlanması yönündeki açıklamalarının büyük tepkilerle karşılaştığını
söyledi.
-"Seçmeli Türkçe dersini daha çok Roman çocukları seçiyor"-
Jelyazkova, özellikle
ebeveynleri Avrupa'nın çeşitli ülkelerinde çalışan Türk çocuklarının,
seçmeli Türkçe dersleri yerine Yunanca, İtalyanca ve İspanyolca
öğrenmeyi tercih ettiğini belirtti.
Türkçe anadil eğitimine ilginin giderek azaldığını anlatan Jelyazkova, şunları kaydetti:
"Araştırmamızın en çarpıcı
bulgularından biri, Türkçe anadil eğitimine karşı ilginin oldukça
azalması oldu. Ülkede ilk kez anadil eğitimine izin verilen 1992'de 114
bin çocuk bu dersi seçmişti. 20 yılda, seçmeli
Türkçe ders gören çocukların sayısı 114 binden (Romanlar dahil) 7 bine
düştü. Üstelik seçmeli Türkçe dersi daha çok Roman çocukları tarafından
tercih ediliyor. Türkçe konuşarak sınıf atladıklarını düşünen bu
çocuklar, Türk kimliği ile özdeşleşerek daha saygın
bir azınlık grubuna geçmeye çalışıyorlar."
Antonina Jelyazkova,
Bulgar parlamentosunda görüşülmekte olan yeni Eğitim Kanunu'nda anadil
eğitimi konusunun, "koreografi dersi ile aynı düzeyde ele alınacak kadar
önemsizleştirildiğini" söyleyerek, velilerin
de konuya yeterince duyarlılık göstermediğini dile getirdi.
-Rapordaki bazı tespitler-
-IMIR araştırmasına göre, Bulgaristan'daki eğitim sisteminde tarih dersleri Bulgar etnisitesinin bakış açısıyla sunuluyor.
-Tarih kitaplarında
kendini bulamayan Bulgaristan Türkleri, bilgilerini Türk
televizyonlarındaki belgesellerden tamamlamaya çalışıyor.
-Okullardaki haftalık 4
saatlik seçmeli anadil eğitimi ve Ulusal Bulgaristan Televizyonu'nun
günlük 15 dakikalık Türkçe haberleri Türk toplumunun ihtiyaçları için
son derece yetersiz.
-Müslüman olan ancak
Türkçe bilmeyen Bulgaristan Pomakları, Türkçe televizyon yayınlarından
yararlanmadıkları için kimliklerini ve geçmişini araştırmak için
internete yöneliyor.
-Son 20 yıldır Türkçe anadil ders kitapları ve diğer eğitim malzemeleri hiçbir şekilde yenilenmedi. (İvo Radoykov, AA)
ARAŞTIRMANIN ORJİNALİ:
- BULGARCA
