“Rakamlarla Bulgaristan ve dünya” Ulusal İstaitistik Enstütüsü ve Milli “Sv.Sv.Kiril i Metodiy” Kütüphanesinin ortak düzenlediği sergide, ülkede istitsitk tarihiyle ilgili orijinal ve çok enteresan belgeler yer alıyor. Derlenen rakamlar aslında Bulgarların bir asır öncesinden yaşamı yansıtıyor. Ulusal İstiatistik Enstütüsü bugün 133 yılını tamamladı.
Enstütü çalışanı Sonya Zlatanova şunları anlattı:
“Sergi ziyarteçileri Milli Kütüphanede korunan Şark Belgeleri bölümünden derlenmiş eski Osmanlıca-Türkçe yazılı orijinal belgeleri görebilir. Bu dökümanlar ilk defa ziyaretçilere gösteriliyor ve Bulgaristan’ın 1878 yılına kadar beş asır egemenliğinde bulunduğu Osmanlı İmparatorluğunda istatistiğin gelişimini gözler önüne seriyor. En eski belge 15.yüzyılın sonundan olup, Balkanlarda dönemin şahincilerinin (şahin yetişriticilerinin) sicilini oluşturuyor. Şahin bakıcılarının devlete borçları, topraklarının sınırları ve mülklerinin listesi yer alıyor. Bulgar Prensliği (1879-1908) döneminde yapılan istatistiklerin orijinal nüshalarını de bu sergide görmek mümkün. 1946 yılından sonra totaliter rejim dönemden günümüze rakamlarla ilgili bütün istatistikler gözler önüne seriliyor.
“Sergi ziyarteçileri Milli Kütüphanede korunan Şark Belgeleri bölümünden derlenmiş eski Osmanlıca-Türkçe yazılı orijinal belgeleri görebilir. Bu dökümanlar ilk defa ziyaretçilere gösteriliyor ve Bulgaristan’ın 1878 yılına kadar beş asır egemenliğinde bulunduğu Osmanlı İmparatorluğunda istatistiğin gelişimini gözler önüne seriyor. En eski belge 15.yüzyılın sonundan olup, Balkanlarda dönemin şahincilerinin (şahin yetişriticilerinin) sicilini oluşturuyor. Şahin bakıcılarının devlete borçları, topraklarının sınırları ve mülklerinin listesi yer alıyor. Bulgar Prensliği (1879-1908) döneminde yapılan istatistiklerin orijinal nüshalarını de bu sergide görmek mümkün. 1946 yılından sonra totaliter rejim dönemden günümüze rakamlarla ilgili bütün istatistikler gözler önüne seriliyor.
Sergide 1855 yılında günümüzün Belogradçik kasabasında yerli vergi toplama işlem,yle ilgili belgeler var. Arşivlere baktığımızda Şumen, İvantsi köyü halkının malvarlıkları ortada, 1873’te kimin ne kadar zengin olduğunu anlayabiliriz. 1871-1876 günlük ve haftalık gazete ve dergileri Tuna boyunda Dobriç, Vidin ve Tulça kentlerinde yoksullar hastahanesinin çalışmalarını derlemiş. 19.asrın sonunda eğitim, iletişim, demiryolu ağının durumu, malların fiyatları, Bulgaristan’a ihraç edilen malların listesi gibi konularda da istatisitikler tutulmaya başlanmış. Sonya Zlatanova anlatıyor:
“Tarım alanındaki analizler, arazi verileri, ekilen alanlar, çiftçi hayvanları, hasılat gibi konuların rakamlarını veriyor. Enteresan olan sayımlardan birisi Bulgar Krallığında arı hanelerinin sayısını kapsıyor. 19 yüzyılın son yıllarında devlet kurumları, memurların sayısı, memurlara verilen maaşların oranı gibi alanlar da istatistiğe dahil oluyor. Gözetim Başbakanlık, Saray, Millet Meclisi ve Sayıştay gibi kurumları da kapsıyor.
1880’de nüfus istatisği hesaplanmaya başlar. Doğum ve ölüm oranı, nüfus yaşı gibi göstergeler rakamlara dökülür. 2011 yılında 17. sayım yapıldı. İlk defa istatistik tarihimizde elektronik sayım gerçekleşti.
BNR
