Avrupa Birliği'nin (Ab) Ukrayna krizi nedeniyle Rusya'ya uyguladığı yaptırımlara karşılık Rusya'nın da Ab ülkelerinden bazı gıda ürünlerini almayı durdurmasıyla Bulgaristan'daki sebze meyve fiyatları düştü. Bulgar üreticiler, Rusya'ya yönelik yaptırımlar hakkında şikayetlerini dile getirirken, tüketiciler durumdan memnun.
Rusya'ya ihracat şansını yitiren Ab ülkelerinin tarım ürünlerinin bir kısmı Bulgaristan gibi birlik içi pazarlara kaydı.
Bulgaristan Devlet Mal Borsaları Komisyonu Başkanı Eduard Stoykov, ambargonun etkisinin önümüzdeki aylarda daha da hissedileceğini belirterek, "Şu sıralarda ağırlıklı olarak domates, karpuz ve şeftalide ithalatın fiyat düşürücü baskısı hissediliyor" dedi.
Stoykov, ülke genelinde yaz boyunca yaşanan şiddetli yağışların etkisi ile domates başta olmak üzere belirli tarım ürünlerinin kalitesinin bu yıl düşük olduğunu hatırlattı. Komisyon Başkanı, genel anlamda yerel rekoltenin daha zayıf olmasından dolayı temmuz başında yaş sebze ve meyve fiyatlarında son 5 yılın en yüksek düzeyinin görüldüğünü kaydetti.
Rusya'nın ambargo kararının ardından iç piyasadaki fiyatların dengelendiğini savunan Stoykov, bu durumdan üreticilerin şikayet ettiğini, tüketicilerin memnun kaldığını belirtti.
ABD ve Avrupa Birliği'nin, Ukrayna krizi bağlamında oynadığı rol nedeniyle Rusya'ya karşı devreye soktuğu ekonomik içerikli yaptırımlara bu ülke "gıda ambargosu" kararıyla karşılık vermişti. Rusya, 7 Ağustos'tan bu yana Ab, ABD, Norveç, Kanada ve Avustralya'dan meyve, sebze, et, balık ve süt ürünleri alımını bir yıllığına durdurmuştu.
İlerleyen dönemde Bulgaristan'da sayısı 30 bine yaklaşan küçük ölçekli çiftçilerin birlik ülkelerinden yapılan ithalatın etkisini daha fazla hissedecekleri yorumu yapılıyor.
Bulgaristan'da kişi başı yıllık ortalama sebze ve meyve tüketimi 150 kilogram civarında. Öte yandan, 7,3 milyonluk ülkedeki hızlı nüfus gerilemesi ve daha çok tüketen genç nüfusun yaşamak ya da çalışmak için yurt dışına gitmesi, tüketimin azalmasına neden oluyor.
Bulgaristan'da eylüle kadar piyasadaki sebze ve meyve ihtiyacının büyük bölümünün yerel üretimden karşılanması, eylül sonrasında özellikle Polonya ve Yunanistan gibi büyük üreticilerin "baskısı" altında domates, patates, soğan ve elma gibi başlıca ürünlerin dışarıdan gelmesi bekleniyor.
Güneydoğu Sebze Üreticileri Birliği Başkanı Georgi Kaftanov, yerel üreticilerin maliyetinin daha yüksek olduğunu, çok yakın bir zamanda Hollanda, Almanya, Yunanistan ve İspanya gibi birçok ülkeden büyük miktarlarda ithalat yapılacağını söyledi.
Kaftanov, "Biz dışardan gelen malların fiyatına inemeyiz. Yağmur, dolu yağışları, hastalıklar ve elverişsiz hava koşulları bu yıl rekolteye iyice zarar verdi. Ab'den ithalatın sınırlandırılması da mümkün değil" diye konuştu.
Bulgaristan Tarım Bakanlığı, bu yıl tarım sektörünün toplam zararının 5 ila 10 milyon avro arasında olacağını öngörüyor.
- Türkiye faktörü -
Ülkede bazı politikacılar, Rusya'nın uyguladığı ambargonun Ab dışındaki bazı ülkelerin ihracatçılarına sağladığı avantajlardan rahatsız.
Ülkedeki Reformcu Blok (RB) adlı yeni bir siyasi koalisyonun eş başkanlarından Meglena Kuneva, Ab'nin bu ortamda Türkiye'nin tutumundan endişeli olduğunu kaydetti.
Ab'nin tüketici haklarından sorumlu eski komisyon üyesi Meglena Kuneva, Bulgaristan Ulusal Radyosu'na (BNR) yaptığı açıklamada, "Ab şu anda Türkiye'nin sergilediği tavırdan memnun değil. Net üyelik perspektifleri olmamasına rağmen Ab'ye aday ülke olan Türkiye, Rusya'ya doğru bir sebze meyve satışı seferberliği başlattı. Böylece adil olmayan bir rekabet yaratılıyor" ifadesini kullandı.
Pazardaki satıcılar ise basında çıkan panik içerikli yorumları abartılı buluyor. Pazardaki fiyatların makul düzeye indiğini belirten satıcılar, fiyat düşüşlerinin satışları yükseltip ciroyu artırdığını, bu durumdan memnun olduklarını dile getiriyor.
