Kabasakal Ailesi, Bulgaristan’dan İstanbul’a kendi imkânları ile göç eder. Aile yoksuldur. Ancak Osman ve Mehmet Kabasakal kardeşler meslek sahibiydiler. Bulgaristan’da konserve fabrikalarına kutu imalatı yapıyorlardı. İyi birer kalıpçı olan iki kardeşin İstanbul’a geldiklerinde yapacakları fazla da bir iş yoktu. Kendi bildikleri mesleği yapmaya karar verdiler. Ancak hiç paraları yoktu. Ailenin beraberlerinde getirdiği iki kürk manto Kapalıçarşı’da satıldı. Elde edilen para bin 200 liraydı. Bu para ile mutfakta kullanılan rendeleri yapıp satmaya başladılar Mısır Çarşısı’nın önünde.
İLK FABRİKA TOPKAPI’DA
İki kardeş belli bir süre devam ettirdikleri işleri sayesinde bir miktar sermaye edindi; çevre ile temasları gelişti. Yaşamlarında dönüm noktası ise Sınai ve Kalkınma Bankası’ndan kullandırdığı Marshall kredisini almak oldu. Alınan bu kredi ile Topkapı’da temeli atılan konserve fabrikası ve sonrasındaki gelişmeler, Yurt Konserve’yi bünyesinde bulunduran İstanbul Gıda San. Ve Tic. A.Ş.’nin ikinci kuşak temsilcilerinden Faruk Kabasakal ile dayıları M. Nafiz ve Şerafettin Ünal’ın anlatımlarına göre şöyle gelişti:
İki kardeş belli bir süre devam ettirdikleri işleri sayesinde bir miktar sermaye edindi; çevre ile temasları gelişti. Yaşamlarında dönüm noktası ise Sınai ve Kalkınma Bankası’ndan kullandırdığı Marshall kredisini almak oldu. Alınan bu kredi ile Topkapı’da temeli atılan konserve fabrikası ve sonrasındaki gelişmeler, Yurt Konserve’yi bünyesinde bulunduran İstanbul Gıda San. Ve Tic. A.Ş.’nin ikinci kuşak temsilcilerinden Faruk Kabasakal ile dayıları M. Nafiz ve Şerafettin Ünal’ın anlatımlarına göre şöyle gelişti:
İHRACAT LİDERİ OLDU
İki kardeş Marshall Fonu’nun sağladığı krediyi Sınai ve Kalkınma Bankası’ndan aldı. Alınan kredi ile Topkapı’da ilk fabrika 1952’de kuruldu. Yedi dönüm arazi üzerine kurulan bu fabrikada elde edilen ürünlere Vatan markası konuldu. Fabrika iki yıl içinde ihracat lideri oldu. Almanya ihracatın yapıldığı ülkelerin başında yer aldı.
İki kardeş Marshall Fonu’nun sağladığı krediyi Sınai ve Kalkınma Bankası’ndan aldı. Alınan kredi ile Topkapı’da ilk fabrika 1952’de kuruldu. Yedi dönüm arazi üzerine kurulan bu fabrikada elde edilen ürünlere Vatan markası konuldu. Fabrika iki yıl içinde ihracat lideri oldu. Almanya ihracatın yapıldığı ülkelerin başında yer aldı.
İKİ TESİS DE ELDEN GİTTİ
Kabasakal kardeşlerden Mehmet 1968 yılında yaşamını yitirir. Osman Kabasakal tek kalır ancak yine de işleri yürütmeye devam eder. Topkapı’daki yatırımdan sonra Bursa Karacabey’de büyük bir fabrika kurulur. Ancak işler iyi gitmez. Yöneticiler eli ile fabrikada mallar çalınır. 1974’e gelindiğinde ise her iki fabrika da elden çıkar. Osman Kabasakal’ın elinde bir tek Büyükçekmece’de aldığı 12 dönümlük arazi kalır. Bu arazi ise et ürünleri tesisi kurmak için alınmıştır. Ancak, et işi de yapılamayınca makineler satılır.
Kabasakal kardeşlerden Mehmet 1968 yılında yaşamını yitirir. Osman Kabasakal tek kalır ancak yine de işleri yürütmeye devam eder. Topkapı’daki yatırımdan sonra Bursa Karacabey’de büyük bir fabrika kurulur. Ancak işler iyi gitmez. Yöneticiler eli ile fabrikada mallar çalınır. 1974’e gelindiğinde ise her iki fabrika da elden çıkar. Osman Kabasakal’ın elinde bir tek Büyükçekmece’de aldığı 12 dönümlük arazi kalır. Bu arazi ise et ürünleri tesisi kurmak için alınmıştır. Ancak, et işi de yapılamayınca makineler satılır.
Faruk Kabasakal, Nafiz Ünsal ve Hakan Kabasakal şirketin yönetiminde (Soldan sağa)
ARAÇ BAGAJINDA DAĞITIM
Yaşanan sorunlara rağmen Osman Kabasakal, bildiği işi yapmaya kararlıdır. Büyükçekmece’deki arazide kurduğu derme çatma yerde 1976’da konserve üretmeye devam eder. Bu kez Vatan markasını kullanamayınca ‘Tan’ markası ile üretim yapar. Birkaç yıl sonra yardımına oğlu Faruk da yetişir. Üretim küçük ölçeklidir. Elde edilen ürünler ise eski bir otomobilin bagajına konarak satışa gönderilir. 1983’e gelindiğinde ise Nafiz Ünal işlere ortak olur. Bu süreçten sonra Tan markası yerine Yurt markası ile üretim yapılır.
Yaşanan sorunlara rağmen Osman Kabasakal, bildiği işi yapmaya kararlıdır. Büyükçekmece’deki arazide kurduğu derme çatma yerde 1976’da konserve üretmeye devam eder. Bu kez Vatan markasını kullanamayınca ‘Tan’ markası ile üretim yapar. Birkaç yıl sonra yardımına oğlu Faruk da yetişir. Üretim küçük ölçeklidir. Elde edilen ürünler ise eski bir otomobilin bagajına konarak satışa gönderilir. 1983’e gelindiğinde ise Nafiz Ünal işlere ortak olur. Bu süreçten sonra Tan markası yerine Yurt markası ile üretim yapılır.
ASKERİYEYE KONSERVE SATIŞI
1980’lerin sonuna doğru Osman Kabasakal’ın rahatsızlıkları artar. İşleri dayı-yeğen olan Nafiz Ünal ve Faruk Kabasakal yürütmeye başlar. Günlük üretilen konserveler eski bir otomobilin bagajına konulur ve satışa gönderilir. Kazanılan her para, işleri daha iyi bir seviyede yapmak için kullanılır. İşler zamanla büyür. Askeriyeye mal temini sağlanır. 1990’lı yılların ortasında ise büyük market zincirlerine ürün verilmeye başlanır.
1980’lerin sonuna doğru Osman Kabasakal’ın rahatsızlıkları artar. İşleri dayı-yeğen olan Nafiz Ünal ve Faruk Kabasakal yürütmeye başlar. Günlük üretilen konserveler eski bir otomobilin bagajına konulur ve satışa gönderilir. Kazanılan her para, işleri daha iyi bir seviyede yapmak için kullanılır. İşler zamanla büyür. Askeriyeye mal temini sağlanır. 1990’lı yılların ortasında ise büyük market zincirlerine ürün verilmeye başlanır.
İKİNCİ FABRİKA SALİHLİ’YE
Türkiye’de ilk kez alüminyum kutuya yönelen Yurt iki yıl önce de Manisa Salihli’de yeni bir yatırımın temelini attı. Şirket ortakları yeni yatırımı kendi öz kaynaklardan sağladıklarını ifade etti. Geçtiğimiz yıl 34 milyon TL olan cironun bu yıl 40 milyon TL olması bekleniyor. 200 kadar kişinin çalıştığı fabrikada üretilen ürünlerin önemli bir bölümü birçok büyük zincirine Private Label (özel marka) olarak veriliyor.
Türkiye’de ilk kez alüminyum kutuya yönelen Yurt iki yıl önce de Manisa Salihli’de yeni bir yatırımın temelini attı. Şirket ortakları yeni yatırımı kendi öz kaynaklardan sağladıklarını ifade etti. Geçtiğimiz yıl 34 milyon TL olan cironun bu yıl 40 milyon TL olması bekleniyor. 200 kadar kişinin çalıştığı fabrikada üretilen ürünlerin önemli bir bölümü birçok büyük zincirine Private Label (özel marka) olarak veriliyor.
Dinçer GÖKÇE, Hürriyet
