Aliyev Çarşamba günü Borisov ile görüşmesinin ardından yaptığı açıklamalarda Bulgaristan'ın Avrupa Komisyonu'ndan, Hazar Denizi'nde Azeri kara sularında bulunan Şah Deniz yatağından çıkacak doğalgazı taşıması planan Nabucco projesini tekrar canlandırmasını istediğini söyledi.
Ukrayna'daki kriz sebebiyle enerji tedarikçilerini çeşitlendirmek isteyen Bulgaristan, doğalgaz ihtiyacının yüzde 80'ini Rusya'dan ithal ediyor.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Aralık ayında sürpriz bir şekilde, Ukrayna'yı by-pass ederek Avrupa'ya Bulgaristan üzerinden doğalgaz tedarik edecek Güney Akım boru hattını iptal etmesi, Sofya'yı hazırlıksız yakalamıştı.
Borisov, geçtiğimiz haftalarda Brüksel'e düzenlediği bir ziyaret sırasında, ülkesinin bir 'enerji felaketiyle' karşı karşıya olduğunu dahi söylemişti.
Bulgaristan hükümetinin yaptığı yazılı açıklamaya göre Borisov, 'Nabucco projesini canlandırmak istiyoruz, özellikle Bulgaristan'dan geçen kısmını. Ülkemiz AB'nin son derece sadık bir üyesidir ve diğer pek çok ülkenin aksine Üçüncü Enerji Paketi'nin tüm yasal şartlarını yerine getirmiştir. Bu sebeple Cumhurbaşkanı Aliyev ile birlikte, Avrupa Komisyonu'na projenin canlandırılmasını teklif edeceğiz' dedi.
Hem Nabucco'nun, hem de Güney Akım'ın Bulgaristan topraklarından geçmesi planlanıyordu. İlk olarak ABD'nin gündeme getirdiği ve Avrupa'ya Rusya dışında kaynaklardan doğalgaz getirmeyi amaçlayan Nabucco projesi, Moskova'nın hoşuna gitmiyordu. Gazprom'un kısmen de Nabucco'yu boşa çıkarmak için ortaya koyduğu Güney Akım projesinin, doğalgazı aşağı yukarı aynı rotadan, Avusturya-Baumgarten'daki aynı merkeze taşıması planlanmıştı.
Ancak Azerbaycan 2013 yılında farklı bir boru hattı projesini, Azeri doğalgazını Türkiye, Yunanistan ve Arnavutluk üzerinden İtalya'ya taşıyacak Trans-Adriyatik boru hattı TAP'ı tercih etti ve Nabucco projesi rafa kaldırıldı.
Şah Deniz Doğalgaz yatağında ilk aşamada yılda 16 milyar metreküp doğalgaz üretilecek ve bunun 6 milyarı Türkiye tarafından kullanılırken, 10 milyarı da TAP boru hattı aracılığıyla Avrupa ülkelerine taşınacak. Projenin 2019-2020'de faaliyete girmesinin ardından Bulgaristan, Yunanistan'daki bir ara bağlantı üzerinden yılda 1 milyar metreküp Azeri doğalgazı alacak.
Aliyev, doğalgazın Bulgaristan'dan Romanya ve Macaristan'a da taşınabileceğini söyledi.
Sevk edilecek Azeri gazının miktarı, Avrupa'ya belki de TAP'dan da erken bir tarihte, Güney Akım veya Türk Akımı boru hattı aracılığıyla Avrupa'ya taşınacak yıllık 63 milyar metreküp doğalgazla kıyaslandığında mütevazı kalıyor. Ancak Sofya'da konuşan Aliyev, Azerbaycan'ın toplam 2.5 trilyon metreküp ile zengin doğalgaz kaynaklarına sahip olduğunu söyledi. Şah Deniz yatağının ardından Abşeron yatağında sondajın başlaması bekleniyor.
Nabucco boru hattının canlandırılması fikrine değinen Borisov, 'Azerbaycan'a yaptırım uygulanmıyor. Konuyu Brüksel'de gündeme getirmek bizim için sorun değil' dedi. Borisov aynı zamanda Azerbaycan'dan gelen, Bulgaristan'ın Güney doğalgaz koridoruna ortak olma teklifi için de teşekkür etti.
EurActiv'in Bulgaristan'daki ortağı Dnevnik'in aktardığına göre Borisov, Aliyev ile birlikte Nabucco'nun canlandırılması teklifini sunmak için Brüksel'e gideceğini söyledi.
Güney doğalgaz koridoru, Azeri gazını taşıyacak üç boru hattını ifade ediyor: Şah Deniz'den Azerbaycan ve Gürcistan aracılığıyla Güney Kafkas Boru Hattı Uzantısı, Türkiye üzerinden TANAP ve Yunanistan'dan itibaren TAP.
Aliyev, 'TAP ve Nabucco'yu birleştirebileceğimizi düşünüyoruz. Bu rotaya ne isim verdiğiniz önemli değil. Önemli olan Avrupa'ya giriş yapacak Azeri gazının miktarı. Doğalgazımız ne kadar çok AB ülkesine ulaşırsa, herkes için o kadar iyi olur' dedi.
Borisov aynı zamanda Bulgaristan'ın, Güney Akım projesinden vazgeçmek istemediğini söyledi.
Güney Akım'ın denizdeki kısmı için getirilen ve Bulgar limanlarında bekleyen borulara işaret eden Borisov, 'Borular halen orada' dedi ve 'Şu ana kadar Güney Akım'ın iptal edildiğine dair herhangi bir yazılı bildirim almadık. Nabucco projesini bir alternatif olarak tuttuk' diye de ekledi.
EurActiv.com, Georgi Gotev
