Türkiye’de F-35 uçakları için üretim yapan şirketler ABD’nin
yaptırım kararlarına karşı fabrikalarını Bulgaristan’a taşımayı düşünüyor.
Konuya yakın kaynaklardan alınan bilgiye göre Eskişehir’de üretim yapan başta
Alp Havacılık olmak üzere şirketler Bulgaristan’dan yer bakıyor.Dünya
gazetesinde yer alan habere göre, ABD’nin Türkiye’ye yaptırımları içeren
kararları, ülkenin yetkili kurumlarından teker teker geçiyor. ABD Kongresi’nin
üst kanadı Senato, Türkiye’ye yaptırım öngören 2020 savunma bütçe tasarısını
onayladı. Tasarı ABD Başkanı Donald Trump’ın imzası sonrası, yasalaşarak
yürürlüğe girdi. Yasa, Türkiye’ye F-35 uçakları ve ekipmanları sevkiyatını
yasaklarken, F-35 parçaları üreten Türk şirketlerinden alımı da bu karar
sonrası yeniden tartışmaya açıldı. F-35’lerin gövdesi ile iniş takımının büyük
bölümünün de aralarında bulunduğu 937 parçası Türk şirketler tarafından
üretiliyor. 400’den fazla F-35 kaleminde ise Türkiye tek tedarikçi ve sekiz
büyük Türk şirketi ana yüklenici konumunda. Türkiye, 1999’dan bu yana 3. seviye
(Level3) program ortağı olduğu F-35 projesi için 1.4 milyar dolar ödeme yaptı.
Ve bu Türk şirketleri bu zamana kadar 1 milyar dolarlık ihracat
gerçekleştirdiler.
ESKİŞEHİR ÖNE ÇIKIYOR
Eskişehir ise savunma sanayide kümelenmesiyle öne çıkan bir
il. Bu ilde başta Alp Havacılık olmak üzere irili ufaklı birçok firma F-35
uçağı programına üretim yapıyor. Yüzde 50 payının ABD’li Sikorsky’nin olduğu
Alp Havacılık ise F-35 uçak gövdesi yapısal parçaları, iniş takımı bileşenleri
ve motor için F135 motoru titanyum entegre kanat rotorları üretiyor.Eskişehir
sanayisinden konuya yakın bir kaynağın verdiği bilgiye göre F-35 programında
yer alan şirketler ambargo gelmesi durumunda alternatif çözümler üzerinde
duruyor. F-35 programında yer alan bazı firmaların üretime Bulgaristan’da devam
etmek şeklinde bir çözüm arayışı içindeler. Hatta bazı firmalar Bulgaristan’da
yer bakmaya başladı. Edinilen bilgiye göre firmalar Eskişehir’de ki
üretimlerini Bulgaristan’a taşıyacaklar. Fabrikalarını Bulgaristan’da taşıyıp
F-35’e parçaları üretmeye devam edecekler. Türk üretici firmaların da böylece
bir kaybı olmayacak.Kaynak, “Bulgaristan’da yer bakan firmalar arasında Alp
Havacılık’ın adını duyduk. Bununla birlikte birkaç firma daha Bulgaristan
alternatifini değerlendiriyor. Bu konuda hükümetin yaklaşımının da olumlu
olduğunu söylemeliyim. F-35 parçalarının üretimi konusunda bugüne kadar
edinilen deneyimin boşa gitmemesi açısından bu tür alternatifler üzerinde
duruluyor. Çünkü zaten ambargo ülkeye geldi, firmalar ambargolu değil.
Dolayısıyla Türkiye yerine Bulgaristan’da üretim bugüne kadarki kazanımların
kaybedilmemesi açısından önemli” dedi.Kaynak: F-35'in tedarikçileri Türkiye'den
Bulgaristan'a taşınıyor.
Borsatek
