Bulgaristan, Kuzey Makedonya'nın Avrupa Birliği'ne (AB) üyelik müzakerelerini engelleyen vetosunu kaldırdı.
Bulgaristan
Parlamentosunda yapılan oylamada 37'ye karşı 170 oyla vetonun kaldırılması
kabul edildi.
Kuzey Makedonya, AB
üyesi olmak için Mart 2004’te başvuru yapmış, Komisyon'un Kasım 2005’te olumlu
görüş vermesi üzerine Konsey, Aralık 2005’te ülkeye "aday statüsü"
verme kararı almıştı.
Fakat katılım
müzakereleri önce Yunanistan'ın 2018'e kadar süren vetosu yüzünden başlayamamış
ardından 2020'de de Sofya'nın vetosu başlamıştı. Bulgaristan vetoya sebep
olarak "uzun süreli tarihi ve kültürel anlaşmazlıkları" sebep
göstermişti.
Bulgaristan, Kuzey
Makedonya'nın yanında Arnavutluk'un da katılım müzakerelerine başlamasını veto
ediyor.
Kuzey Makedonya'da anayasa değişikliği şartı
Fransa'nın AB dönem
başkanlığı sırasında yaptığı arabuluculuk çalışması sonrası varıldığı
belirtilen iki ülke arasındaki anlaşmaya göre Üsküp yönetimi Anayasa
değişikliğine giderek ülkedeki Bulgarları etnik bir azınlık olarak
tanıyacak.
Buna ek olarak kinci
söylemleri ortadan kaldırmayı amaçlayan 2017 tarihli dostluk paktı yürürlüğe
girecek.
Rusya'nın Ukrayna'yı
işgali sonrası süreç hızlandı
Rusya'nın Ukrayna'yı
işgali Avrupa Birliği'nin Balkanlar'a genişleme sürecini tekrar gündeme taşıdı.
Bölgenin jeostratejik önemi nedeniyle birlik üyesi ülkeler Sofya üzerinde
baskılarını artırdı.
Bulgar kamuoyundaki ve
siyasi partilerdeki önemli ölçüdeki olumsuz havaya rağmen Başbakan Kiril Petkov
Üsküp ile son aylarda bir yakınlaşma stratejisi uygulamaya başladı.
Fakat arada henüz
çözülmemiş çok sayıda pürüz olmasından dolayı bu stratejide aksamaların
yaşanması riski bulunuyor.
Örneğin parlamentoda
kabul edilen metinde Kuzey Makedonya'nın AB'ye katılım müzakerelerinin
başlamasının Sofya'nın Bulgarca'nın bir lehçesi olarak kabul ettiği
Makedonca'yı Kuzey Makedonya'nın resmi dili olarak kabul ettiği anlamına
gelmediği belirtiliyor.
Ayrıca Bulgaristan'dan gelen
adıma soğuk yaklaşan Makedon Başbakan Dimitar Kovacevski de stratejiyi
"kabul edilemez" bulduğunu açıklamıştı.
AB'ye aday ülke sayısı 7'ye çıktı
Dün AB Liderler
Zirvesi'nin ilk gününde Ukrayna ve Moldova'nın da "aday ülke" statüsü
almasıyla 27 üyeli Avrupa Birliği'ne katılmayı bekleyen ülkelerin sayısı 7'ye
çıktı.
Balkanlar'daki 6 ülke,
2003’te Yunanistan'ın Selanik kentinde düzenlenen AB Liderler Zirvesi'nde
"potansiyel aday" ülke olarak belirlenmişti. Bosna Hersek ve Kosova
halen "potansiyel aday" ülkeler olarak sayılırken Karadağ, Sırbistan,
Arnavutluk ve Kuzey Makedonya yıllar içinde "aday ülke" statüsünü
aldı.
Türkiye için ise tam
üyelik müzakereleri 3 Ekim 2005'te başladı. Katılım sürecini tamamlamak için
gerekli olan 35 Fasıldan 16'sı Mayıs 2016'ya kadar kapatıldı.
Fakat 2016'dan
beri katılım müzakereleri durdu. AB, Türkiye'yi insan hakları ihlalleri ve
hukukun üstünlüğü konusundaki eksikliklerle suçladı ve eleştirdi. 2017'de AB
yetkilileri, planlanan Türk politikalarının AB üyeliği için Kopenhag
kriterlerini ihlal ettiğini ifade etti.
"Adaylık
statüsü", bir ülkenin uzun yıllar sürecek AB'ye katılım sürecindeki ilk
adımı oluşturuyor.
Bir ülkeye "aday
statüsü" verilmesinden sonra koşulların yerine getirilmesi şartıyla
ilerleyen aşamalarda katılım müzakereleri başlıyor. Katılım müzakerelerinin
başlaması yıllar alabiliyor.
