-Sayın Kazak, Bulgar Vatandaşlık Yasası ile ilgili ne tür önerileriniz oldu?
- Biz totaliter komünist rejim yıllarında ve bağımsızlığa geçiş sürecinde etnik Bulgar olmayan kişilere yapılan tarihi bir haksızlık ve ayrımcılığı düzeltmeyi öneriyoruz. Totalitarizmin zamanda, Türkiye-Bulgaristan Göç Anlaşmaları çerçevesinde onlar göç ettirilmiş, 1948 -1988 yılar arasında o zamanki Bulgar Vatandaşlık Yasası’ndaki ayrımcılık metni temelinde bu insanlar zorunlu göç ile beraber kendi rızaları bulunmaksızın vatandaşlıktan da mahrum ediliyor. Biz bu kişilerin ve mirasçılarının 5 yılık bir sure belirlenmesine ve ilgilenen varsa kolaylaştırılmış prosedürle Bulgar Vatandaşlığını geri almak için başvurabilmelerini teklif ediyoruz. Bu teklif hükümet tarafından diğer kategorilere giren ve Bulgar Halk Cumhuriyeti ve eski sosyalist ülkeler arasında yapılan ikili anlaşmalar zamanında vatandaşlığını kaybeden Bulgar vatandaşları için önerildi.
Bulgar Vatandaşlığını geri alma durumunu sahip olup da kaybeden ve Bulgar kökenli olup hiç bir zaman vatandaşlığa sahip olmayan, Bulgaristan’da doğmayan ama natüralizasyon dolayısıyla Bulgar vatandaşı olmak isteyen kişilerle eşit şartlarda yapılmasını öneriyoruz. Parti olarak bu iki kategorideki kişilerin eşit şartlarda vatandaşlığını geri alma fırsatı verilmesi gerektiğine inanıyoruz. Maalesef istediğimiz anlayışı göremedik.
- Kaçıncı kez böyle teklifte bulunuyorsunuz?
- Geçmişte de Millet Meclisine meclis grubumuz tarafından teklif verilmiş ancak maalesef geçmişten kalan toplumun kalıplaşmış bilinci devam ediyor ve hala Bulgar vatandaşları kendi etnik kökeni ve dini ile aynı şartlarda kabul görülmemektedir. Yine eski sistem çalışmaya başlıyor: “Onlar gerçek Bulgar değil” ve vatandaşlığı geri almaları daha da zorlaşıyor. Bu tasarıyla bizim niyetimiz Bulgar hükümetinin geçmişin izlerini geride bırakıp bırakmadığını ve bazı çocukları için anne bazılarına ise üvey anne olmaya devam edip etmediğini test etmekti. Bu davranış biçiminin devam etmesi ve tasarının reddedilmesi bizi gücendirdi- yalnız kaldık, Millet Meclisinde hiç bir siyasi partiden destek alamadık.
-Önerileriniz totaliter rejim zamanında ülkeyi terk edip Batıya kaçan ve jet hızıyla anlaşma olmaksızın vatandaşlıktan menedilen diğer Bulgar Vatandaşlarını da kapsıyor mu?
-Onların vatandaşlıktan menedildiklerine dair bir bilgim yok, kişisel ceza alanlar hariç. Bu durum onları ilgilendirmiyor, çünkü onlar Bulgar Vatandaşlığını kaybetmemişler.
- Bu kısıtlama sadece Türkiye'ye göç edenler için olduğuna kesinlikle eminsiniz?
-Evet, 1948-1988 yıllarında, ne zaman ki ayrımcı metin iptal edilmiş işte o zaman bu sayesinde 1989 yılı Büyük Göç zamanlarında Bulgaristan’ı terk eden kişiler vatandaşlığını kaybetmediler. Daha önce göç emiş olanlar anında vatandaşlığını kaybediyorlarmış.
-Göç edenlerin veya onların mirasçılarının sayısının ne olduğunu ve onlardan kaçı Bulgar Vatandaşlığını geri almak istiyor diye bir bilginiz var mı?
-Türkiye’ye her hangi bir sebeple gitmiş olanlar ve bu insanlar ile görüşenler onların vatanları için ne kadar büyük bir aşk ve özlem duyduklarına emin olmuştur. Neredeyse hepsi çok iyi Bulgarca konuşuyorlar, çocukları pek bilmeseler de. Göçmenlerin büyük bir kısmı vatandaşlıklarını Bulgaristan’a daha kolay gelebilmeleri için geri almak istiyor. Bu insanların çoğu emekli, onların vatandaşlığını geri alabilmesi Bulgaristan Hükümeti’nin geçmişte onlara evlatlık gibi davrandığı dönemi geride bıraktığını görmek sevindirecek ve onurlandıracaktır. Bu onların yolculuk yapmasını kolaylaştıracaktır. Eminim ki onların bir çoğu emekli oldukları Türkiye’den maaş alarak, ki onlar Bulgaristan’dan çok daha yüksek, burada yaşamak için geri dönecekler.
-Bu insanların kaçı yasal yollarla vatandaşlığını geri almak istediği hesabını tuttunuz mu?
-Birçoğu istiyor, ancak şu an yürürlükte olan kısıtlayıcı rejim onların en az 3 yıl ülkede yaşamalarını gerektiriyor, dolayısıyla az bir kısmı vatandaşlığını geri alabiliyor. Makedonya, Bessarabya, Romanya’dan gelen ve Banat, veya Makedon olduğunu söyleyen herkes bir kaç ay içerisinde başka hiç bir şart istenmeksizin Bulgar vatandaşı oluyor. Kısıtlamalar sadece Bulgaristan’da doğup büyüyen, okuyan, çalışan, yaşayan ve Türkiye’ye göç edenler için geçerli.
Söyleşi: Duma Gazetesi
Türkçesi: Haber.bg
Parlamento, Türkiye'deki eski göçmenlere vize kolaylığı teklifini kabul etmedi
